6. Berchmannslos – g`fährlich Los

(Heinz Bernard)

Zwa:i mool imm Moond harredd Geld ginn, inn da e:aschd Hälfd, soo amm 4. orra 5.  enn Abschlaach bis zu:a Hälfd vamm  G´samdloon, inn da zwedd Moonadshälfd, amm 20. bis 23.  de Rechnung, de Haubdleenung. Dadd Geld iss nidd ennzeln ausbezaald wo:ad. Da Abdeilungsschdeija hadd de ausg´handelden Loon vo:a de Paddii ausg´rechd unn emm Paddiimann ausg´hennichd. Jeeda vann da Kammraadschafd hadd sein Dääl griid: da Hau:ua 10, da Lee:ahau:ua 8, da 1. Schlebba 7 unn da 2. Schlebba 6 Dääla. Uff Sichahädd iss kään Wä:ad g´leed wo:ad. Edd hadd kään Helm ginn, kään Gniischoona orra Sichahedds:schuu, dadd ennzich wadd g´zeeld hoodd: de Koolen mussen raus, edd G´ding muß afilld wi:aren. Enn Schichd hodd doorafo:a määschdens zehn bis zwelf Schdunnen g´dau:add. Moins umm seggs Uu:a simma inng´faa, unn g´määnahand e:aschd umm halwa finf, finf Uu:a iss Schichd g´mach wo:ad. Wann dadd g´nau:a wo:a, hadd da Paddiimann b´schdimmd. Da Schdollenausgang wo:a meddem Eisengidda abg´schberrd, kääna kunnd friija raus. Schbäädanaus, wie de Arbeidszeid g´reejeld wo:a, harredd aach Iwwaschdunnen ginn, awwa de „Gnubben“ sinn endwerra b´zaald wo:ad orra ma hadd „g´grimmbadd“, zrigg:g`feijadd. Doomools hodd da Berchmann noch ann Gääschda unn Dämoonen g´glaafd. Die Gääschda hann se „Buuwen“ g´nannd, unn wenned G´röll runna kumm iß, dann hann se g´saad: „De Buuwen werfen“, unn dann hann se de häälich Barbara aang´ruuf, daß se iinen beischdeen soll. Inna Daach durfd ach kääna peifen, sunschd hadd ma de Berchgääschd nidd g´he:ad, wenn de:a g´piff hadd, fo:a de Kummbells se warnen, wenn edd g´fää:alich wi:ad. Unn dadd wo:a degg g´nuch da Fall, dassen „Sarchdeggel“ niddagang iß, orra daß edd imm „Alden Mann“ g´rummbeld hadd. Dach däächlich sinn Berchleid va:unngliggd, wenn ach nidd imma teedlich, goddseidang:g. Awwa da 24. Novemba 1867 wo:a fo:a de Gruuf Groonbrinz Friedrich Wilhelm in Schwalbach enn schlimma Daach. Enn Brand wo:a inna Daach ausg´broch, unn 8 Kumbells vann da Reddungsmannschafd  aus Schwalbach, da Hanne hadd se gudd kannd, sinn bei da Bekämmpfung vann deem Brand durch Gruuwengaas tödlich va:ungliggd. Bei soom äänlichen Ungligg hadd mein Großpabben 1908 sein Au:uenlichd valo:a. Ma hadd nidd fo:a neischd g´saad: „Da Berchmann hadd imma sein Doodenhemd aan.“ Unn soo wo:a ach emm Berchmann sein Innschdellung. Wenn a moiens aus emm Haus rausgang iß fo:a uff de Schichd se geen, imm Sagg enn Schmääja, manchmool nu:a enn druggen Schdigg Brood, dadd woo ma zwischen da Ääwed dann g´kau:d hadd, weil fo:a edd „Brigge“, de Kaffeepaus ääfach  kään Zeid wo:a, amm Girrdell edd Kaffeeblech, woo degg genuch nu:a Wassa drinn wo:a,  harra innd Weiwassakessekchin g´faa, hadd sich edd Greiz uff de Schdi:a g´mach unn hadd dann iwwa Weech de Roosengranz ann de Fingann g´beed, bissa de e:aschden Kummbell g´droff hadd, medd deem wo:a dann inned G´schbrääch kumm iß. Umm Berchmannpaad sinna dann imma mee s´sammen kumm, unn inn Gribbcha sinn se iwwa de Hoomaag uff de Gruuf.

Heinz Bernard